In Tilburg heeft men met de productie van duwbanden in de loop van de tijd unieke kennis opgebouwd. Hierbij gaat het niet alleen om de eigenschappen van de dunne metalen plaatjes zelf, maar ook om het productieproces. Die kennis benut Bosch Tilburg nu voor elektromobiliteit en waterstof.
Deze kennis komt goed van pas. Bij Bosch Tilburg besefte men namelijk dat de duwband geen eeuwig leven beschoren is. Met de introductie van alternatieve aandrijflijnen is er minder plaats voor die eens zo innovatieve traploze transmissie. Een aantal jaar geleden ging men nadenken hoe die unieke kennis van dunne metalen en de massaproductie ervan gebruikt kon worden voor nieuwe producten.
Het resultaat is Bosch Thin Metal Technologies. De fabriek in Tilburg heeft zichzelf opnieuw uitgevonden. De productie van duwbanden blijft gewoon doorgaan, maar daarnaast produceert men sinds eind vorig jaar meerdere nieuwe producten. Deze spitsen zich toe op nieuwe duurzame technologieën en zijn zeer toekomstbestendig.
‘Binnen tien jaar zijn we hier onderdeel geworden van de waterstoftechnologie.’
“Wij koppelen complexe productietechnieken aan massaproductie”, vertelt Han-Hein Spit, vicepresident van Bosch Tilburg. “Hierdoor kunnen wij hier metalen componenten maken die eigenlijk niet geschikt zijn voor massaproductie. Hierin zijn we uniek in de wereld.”
E-stacks
Zo produceert Bosch in Tilburg nu e-stacks: extreem dunne metalen onderdelen die geoptimaliseerd zijn voor elektrische geleiding en magnetische velden. De e-stacks worden opgestapeld en vormen zo een rotor en een stator, de twee basiscomponenten van een elektromotor. Net als een metalen duwband draaien deze elementen snel rond en moeten met extreme precisie geproduceerd worden. Hier komt de opgedane kennis goed van pas. Niet alleen kan men de e-stacks in massaproductie maken, maar ze zijn ook uniek. De Tilburgse e-stacks hebben product- en materiaaleigenschappen die niet haalbaar zijn met normale productiemethoden. Hierdoor is meer flexibiliteit in het ontwerp mogelijk en gaan ze efficiënter met energie om. Dit maakt de motoren geschikt om hogere vermogens te leveren.
– Han-Hein Spit, vicepresident Bosch Tilburg
Luchtlagers
Vorig jaar is Bosch Thin Metal Technologies ook gestart met de productie van luchtlagers. Dit zijn lagers die geen smering nodig hebben. Ze kunnen extreem hoge draaisnelheden aan, veel hoger dan traditionele lagers. Ze zijn hierdoor erg geschikt voor toepassingen die gevoelig zijn voor corrosie en vervuiling. Eén van de toepassingen waar luchtlagers zeer van pas komen, zijn luchtcompressoren in brandstofcellen.
Bosch is Tilburg is de eerste fabrikant die luchtlagers in massaproductie kon maken.
Binnenkort start Bosch Thin Metal Technologies met een nieuw uitdagend product: platen voor elektrolyser stacks en brandstofcellen. Deze metalen platen zijn extreem dun en voorzien van groeven. Ze zijn nodig om water om te zetten in waterstof, of andersom. In elektrolysers wordt waterstof gemaakt, in brandstofcellen wordt waterstof juist omgezet in water. De platen in beide toepassingen zijn echter vergelijkbaar. Bosch ziet veel toekomst voor deze elektrolyser-platen. Het gelooft in een goede toekomst van waterstoftechniek. Het draait hierbij niet alleen om het aandrijven van auto’s of vrachtauto’s. Waterstof kan op vele manieren worden toegepast, bijvoorbeeld in energiecentrales. “Het gaat veel verder dan duurzame mobiliteit”, verzekert Spit. “Dit is echt groot.”
productie van luchtlagers. Dit zijn lagers die geen smering nodig hebben. Ze kunnen
extreem hoge draaisnelheden aan, veel hoger dan traditionele lagers. Ze zijn hierdoor erg geschikt voor toepassingen die gevoelig zijn voor corrosie en vervuiling.
“Onze specifieke kennis en vaardigheden om hoogwaardige oplossingen op de grens van het maakbare te ontwikkelen en te produceren worden nu ingezet om de problemen van deze tijd aan te pakken”, vertelt Spit. “We leveren hightech metalen componenten voor toepassingen in elektromobiliteit en waterstoftechnologie. Ik ben bijzonder trots dat we met Tilburg deze weg kunnen inslaan en kijk vol vertrouwen naar een duurzame toekomst van ons bedrijf.”
Middelpunt
Dankzij deze inspanningen heeft Bosch de fabriek in Tilburg aangewezen als centraal ontwikkelcentrum van alles dat met de productie van waterstof te maken heeft. Dit is een belangrijke stap van het bedrijf. Op dit moment is de ontwikkeling van de elektrolyser-platen en het productieproces ervan volop in ontwikkeling. Naast simulaties in de computer voert men ook tests uit in een speciale container, die op het terrein staat. Ineens is Bosch Thin Metal Technologies het middelpunt van waterstoftechnologie. Spit is daar erg trots op: “Binnen tien jaar zijn we hier onderdeel geworden van de waterstoftechnologie.”
Waarschijnlijk volgt rond 2030 het kantelpunt, waarbij de nieuwe producten belangrijker worden dan de duwband. Hoewel men erg verknocht is aan dit vertrouwde product, ziet men de toekomst met enthousiasme tegemoet. Spit: “Natuurlijk is het jammer dat de duwband verdwijnt. Er komt echter wel iets heel gaafs voor in de plaats. Binnen een decennium zijn we ineens vier nieuwe producten gaan maken. Twee hiervan zijn ondertussen al in productie. De duwband is nu een onderdeel van iets overkoepelends. Het was een hele uitdaging, maar het is ons goed gelukt.”
100.000.000ste duwband
Vorige maand markeerde de productie van de honderdmiljoenste duwband een mijlpaal voor Bosch Transmission Technology in Tilburg.
Ondanks dit succes kijkt het
bedrijf goed naar de toekomst. Verbreding is onvermijdelijk.
In 1972 opende Van Doorne Transmissies in Tilburg zijn deuren. In de fabriek produceerden men duwbanden. Dit zijn de rubberen banden die het belangrijkste onderdeel vormen van het beroemde ‘pientere pookje’, de DAF Variomatic. Wat begon als een unieke Nederlandse uitvoering, groeide uit tot een wereldwijd succes. Tegenwoordig is menig auto voorzien van een traploze CVT-automaat. Duwbanden vormen nog steeds een essentieel onderdeel, al zijn ze tegenwoordig van metaal.
Duwbanden worden gemaakt van dunne stripjes metaal. De productie is een uniek proces. De metalen plaatjes moeten extreem precies worden gestanst, tot op een honderdste van een millimeter nauwkeurig. In de loop van de jaren heeft Bosch Transmission Technology, zoals het bedrijf sinds de overname door Bosch heet, zich hierin gespecialiseerd. En met succes: in een kwart van de personenauto’s met een automatische transmissie wereldwijd zit een CVT, en in het merendeel hiervan zit een duwband van Bosch.
Foto bovenaan artikel: Binnenkort start Bosch Thin Metal Technologies met een nieuw uitdagend product: platen voor elektrolyser stacks en brandstofcellen. Deze metalen platen zijn extreem dun en voorzien van groeven. Ze zijn nodig om water om te zetten in waterstof, of andersom.
