Een medewerker van Van Mourik Trucks in Tiel, een BBL-leerling van 18, zit niet lekker in zijn vel en ziet dat zijn werk daaronder lijdt, hoewel hij het bij Van Mourik zeer naar zijn zin heeft. Zijn schoolbegeleider wijst hem op het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds Motorvoertuigenbedrijf en Tweewielerbedrijf (OOMT), dat met behulp van een BBL-adviseur een traject leermeester-leerling start.

Hij heeft er (nog) niet voor doorgeleerd, maar leermeester Martin weet uit de praktijk dat iedereen leert op zijn eigen manier. “De een moet eerst een fout maken voordat hij iets kan, de ander wil juist zo goed mogelijk voorbereid aan een klus beginnen, om te zorgen dat hij geen fouten maakt. Het is altijd een uitdaging om te zien hoe je iemand kunt laten groeien in zijn vak.”

In het geval van zijn meest recente BBL-leerling zijn er privéomstandigheden die ertoe leiden dat deze leerling soms blokkeert op het werk. “Hij deed zijn werk goed, hij heeft plezier in zijn werk en het is een prettige jongen in de omgang. We zoeken nog steeds monteurs, dus wij willen hem ook niet kwijt. Toch merkten we dat hij soms helemaal blokkeerde. Dan kwam er niks meer uit zijn handen. Hij had ook wel lichamelijke klachten en dan ben ik ook geen dokter. Meer dan zeggen dat hij dan maar een keer naar de huisarts moest gaan, kon ik ook niet doen. Over het vak kan ik hem van alles leren, maar daarbuiten houdt het voor mij wel zo’n beetje op.”

Het is dan een buitenstaander, in dit geval een adviseur van OOMT, die misschien ook geen kant-en-klare oplossing paraat heeft, maar wel een uitweg kan bieden. De eerste gesprekken in het traject leermeester-leerling waren een-op-een, en tijdens het laatste gesprek waren alle betrokkenen aanwezig. Martin: “We zijn tot de conclusie gekomen dat hij vooral structuur nodig heeft, een ritme. Als hij eenmaal aan het werk is, gaat het goed. Hij kan zelfs al werkzaamheden aan die hij op grond van waar hij zit in zijn opleiding nog helemaal niet zou hoeven kunnen. Het is juist wanneer hij over dingen na gaat zitten denken, dat het hem soms te veel wordt.”

Het bedrijf

Het familiebedrijf Van Mourik Trucks wordt in 1975 in Erichem opgericht door de vader van de huidige eigenaren, de broers Jacco en Gerard van Mourik.

Inmiddels gevestigd in Tiel maakt Renault voor de voormalige Renault Trucks-dealer nog altijd 80 procent van het werkaanbod uit. Van bestelwagen tot zware truck en van aanhanger tot trailer zijn intussen alle merken bedrijfswagens en getrokken materieel welkom in de werkplaats. Ook voor apk’s, licht én zwaar, de installatie van DAB-radio’s, navigatiesystemen, installeren en ombouwen van tachografen, airco, standkachels… Van Mourik Trucks, waar twintig mensen werken, waarvan tien in de werkplaats, is van alle markten thuis. Alleen voor bandenservice verwijst Van Mourik naar de bandenspecialist.

Directeur Gerard van Mourik: “Mensen die opgroeien zitten met persoonlijke vragen. ‘Wat is jouw ervaring?’ ‘Hoe zou jij dat doen?’ Niet iedereen kan daar in de thuissituatie mee terecht. Vaak haken jongeren af die in de werksituatie niet goed met hun persoonlijke omstandigheden kunnen omgaan. Vaak krijgt de werkgever de schuld, terwijl het niet in eerste instantie om aan het werk gerelateerde problemen gaat. Door privéomstandigheden kan zo iemand zijn werk niet blijven doen, terwijl hij er juist baat bij heeft als hij in een vertrouwde, veilige omgeving gewoon zijn werk kan blijven doen. Door de tussenkomst van de OOMT-adviseur hebben wij een beter beeld gekregen van waar zo’n jongen mee zit. Zelf voelt hij zich gesterkt doordat hij weet dat hij onze steun heeft. Gedeelde smart is halve smart. Als je alleen met een probleem loopt, ga je tobben, hou je je hoofd niet bij het werk en ga je fouten maken. Door begrip te tonen, voelt zo’n jongen zich gesterkt, voelt zich veilig.”

‘Mensen zijn je kostbaarste gereedschap. Daar moet je in investeren, in de opbouwfase, in je leerlingen, maar ook in oudere medewerkers.’

“Veel bedrijven wijzen bij problemen met een medewerker naar school, of naar een collega, maar bij wijzen, wijzen er altijd drie vingers terug, naar jezelf. Als die bedrijven nou eens de tijd zouden nemen om in hun leerlingen te investeren, dan krijg je een gedegen, gemotiveerde vakman. Als je hem dan ook nog fatsoenlijk betaalt, laat leren en zorgt dat hij het naar zijn zin heeft, dan groeit zo’n jongeman mee op in het bedrijf.”

Jong en oud

Het is niet zo dat met het traject alles opgelost is. Afgesproken is om over een paar maanden te kijken hoe het dan gaat. Gerard: “We hopen hem te kunnen behouden voor het bedrijf. Dat is het uitgangspunt: voor de toekomst een goede medewerker in huis halen. Vergeet niet: mensen zijn je kostbaarste gereedschap. Daar moet je in investeren, in de opbouwfase, in je leerlingen, maar bijvoorbeeld ook in oudere medewerkers en dat wordt, naar mijn mening, te weinig gedaan in de huidige maatschappij. We hebben hier iemand, die is 66. Die gaat richting zijn pensioen, maar hij wil niet thuis komen te zitten. Hij heeft bovendien long covid opgelopen en kan nog maar halve dagen werken, maar dat wil hij wel graag blijven doen. Fysiek presteert hij misschien wat minder, maar hij heeft zoveel voertuigkennis dat de jongere garde daar ook zijn voordeel mee kan doen. Op die manier kijken wij naar medewerkers. Natuurlijk, we zijn een commerciële instelling. Aan het eind van de maand moeten twintig mensen hun salaris krijgen. Maar als je dat werk een beetje met plezier kunt doen, met prettige mensen, hoe fijn is dat?”

De OOMT-adviseur

In oktober 2023 startte het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds Motorvoertuigenbedrijf en Twee­wielerbedrijf (OOMT) met het aanbieden van het traject leermeester en leerling.

Doel is onder andere de aansluiting tussen het beroepsonderwijs en het bedrijfsleven te bevorderen, “maar we doen veel meer”, voegt Erikjan van Rijn daar direct aan toe.
Van Rijn was als BBL-adviseur betrokken bij het traject bij Van Mourik Trucks in Tiel. “Mijn focus als BBL-adviseur ligt bij het leerbedrijf, c.q. de leermeester. Mijn rol is uit te zoeken waar de pijnpunten zitten en welke tools we in kunnen zetten om de samenwerking met de leerling/student te verbeteren en elkaar beter te leren begrijpen.”
Een veelgehoorde klacht vanuit het bedrijfsleven is dat het beroepsonderwijs zo slecht aansluit bij de beroepspraktijk. “Ook daarvoor kunnen bedrijven een BBL-adviseur benaderen, die ook gesprekken heeft met het ROC, het beroepsonderwijs.
De BPV-begeleider, die de beroepspraktijkvorming van de BBL’er begeleidt, heeft een hybride rol en bovendien vaak honderden leerlingen die hij moet begeleiden. Die kan niet elke week bij elke BBL’er komen kijken hoe het gaat. Het is mijn rol als BBL-adviseur om daar bij het bedrijf in kwestie meer begrip voor te krijgen. Bij die gesprekken worden niet alleen de BPV-begeleider en de leermeester betrokken, maar ook nadrukkelijk de leerling zelf.”

Foto bovenaan artikel: Gerard van Mourik: “Door de tussenkomst van de OOMT-adviseur hebben wij een beter beeld gekregen van waar zo’n jongen mee zit.”