Elektrische vrachtwagens. Er wordt veel over gesproken. Ze zijn duurder in aanschaf, zwaarder, maar ook milieuvriendelijker. Is een EV-truck haalbaar? De ambities van de Europese Unie om in 2040 alleen nog maar elektrische vrachtauto’s op de weg te hebben lijkt voor velen ‘te’ ambitieus, of kan het toch wel?
In de eerste plaats kan de hele transitie naar uitstootvrije vrachtauto’s niet leunen op enkel de fabrikanten. Er kunnen wel e-vrachtwagens geleverd worden, maar de aanschafprijs blijft vooralsnog altijd hoger dan die voor een vergelijkbare met een dieselmotor. Reken al snel met een factor 3. Daar gaat het prijsvoordeel zou je denken. Maar gelukkig helpt vadertje Staat een handje mee.
De aangekondigde aanschafsubsidie waarvan het loket op 4 april de deuren weer opent bedraagt dit jaar maar liefst 30 miljoen euro, tegen vorig jaar 25 miljoen. Afhankelijk van het type vrachtwagen kan de subsidie flink variëren. De bedragen die je ervoor kunt aanvragen lopen van 17.800 euro wanneer je een kleine bakwagen aanschaft op tot 72.700 euro (!) in het geval van een zware trekker.
In 2022 werd het loket op 9 mei geopend en ook op dezelfde dag weer gesloten vanwege de vele aanvragen. Wees er dus snel bij! Toch blijft de investering ondanks de subsidie nog steeds wel hoger. Het is dus een druppel op de spreekwoordelijke …
Toch kunnen de totale kosten verhoudingsgewijs flink meevallen. De aanschafprijs is een vaststaand gegeven, maar de TCO wordt bepaald door het gebruik en dan voornamelijk door de oplaadkosten. En dan vooral de plek waar je gaat opladen. Op het werk komen tarieven van 22 cent per kilowattuur voor, terwijl je bij Fastned ruim drie keer zoveel moet afrekenen. Waar op te laden is dus van groot belang voor de kostprijs, wat natuurlijk ook weer bepalend is voor de inzet. Het opladen en het gebruik moeten op elkaar afgestemd zijn.
Uitdaging, het opladen
Opladen langs de snelweg is met een elektrische auto al ingeburgerd, maar dat geldt niet voor vrachtwagens. De locaties van snelladers zijn bekend, maar kún je er met je vrachtwagen wel opladen?
Vanaf 2018 plaatst Fastned nieuwe V-vormige daken bij hun snelladers die ook geschikt zijn voor vrachtwagens. De ‘oude’ ronde bogen hebben helaas nog een te lage doorrijhoogte. Daarnaast dient een HPC-locatie een doorrijmogelijkheid te zijn, maar daarmee zijn we er nog niet. Want welk gewicht kan de vloer aan en is de draaicirkel groot genoeg? We zien dat de meeste snelladers niet de draaicirkel bieden die geschikt is voor een vrachtwagen. En de vloer kan vaak maar 7500 kg aan. Althans bij Fastned.
Continental
Ingenieurs van Continental werken samen met Siemens Mobility op volle kracht aan een andere oplossing – de pantograaf stroomafnemer voor dynamisch laden, wat betekent dat stroom wordt geleverd door bovenleidingen om de e-batterij tijdens het rijden op te laden. Het National Platform for the Future of Mobility, een innovatie-initiatief van het Duitse ministerie van Verkeer, beveelt aan om tegen 2030 4000 kilometer snelweg uit te rusten met de bovenleidingtechnologie. “Dit zou een optimale oplossing voor de toekomst kunnen zijn, vooral voor zwaar verkeer – het voorkomt lange wachttijden bij laadstations en de batterij kan veel kleiner worden gemaakt”, zegt Alex Rupprecht, die bij Continental verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van de stroomafnemer. “Wij geloven dat dynamisch laden de duidelijke favoriet is om de CO2-uitstoot aanzienlijk te verminderen – ondanks de concurrentie van andere technologieën die gebruik maken van brandstoffen zoals waterstof en andere synthetische brandstoffen.”
Snelladen bij bijvoorbeeld de Shell Supercharger is ook een uitdaging voor vrachtwagens, omdat deze in parkeerhavens geplaatst zijn: personenauto-compatibel en niet gemaakt voor vrachtauto’s of aanhangwagens. Om die reden val je als chauffeur al snel terug op het bedrijf om op te laden. Daarmee is de inzetbaarheid van een elektrische vrachtwagen dus behoorlijk beperkt. Althans voor het langeafstandsvervoer. Op te lossen is het zeker en dat zal ook gebeuren zodra er meer en meer e-trucks op de weg komen.
Geschikt voor stadsvervoer
Vrachtauto’s die worden ingezet voor stedelijke distributie zijn de meest voor de hand liggende eerste stap. Dit vanwege het gemakkelijk kunnen opladen en de af te leggen dagelijkse kilometers. Een vaak gekozen keuze is die voor bakwagens. Deze hebben namelijk in de wielbasis behoorlijk wat ruimte om voldoende accu’s te plaatsen en daardoor voldoende actieradius te realiseren. Deze voertuigen verbruiken ongeveer 60 tot 75 kilowattuur per 100 km waardoor met de meeste met een accu van 200 kWh ruim 250 kilometer kan worden gehaald. Op een dag is dat vaak voldoende.
Bij regionale distributie wordt het al wat lastiger omdat de chauffeur dan afhankelijk wordt van de publieke snelladers langs de snelweg. In het geval van een kleine trekker en oplegger is het verbruik 100 kWh op 100 kilometer.
Elektrische vrachtwagens, zo komen er echt aan!
Maar op dit moment vooral voor stadsdistributie.
Bij internationaal transport is het op dit moment haast onmogelijk om onderweg op te laden én daarnaast moet het oplaadvermogen ook verder omhoog worden geschroefd. Het benodigde vermogen halen we niet meer met de huidige CCS-connectors van maximaal 350 kW. Voor meer vermogen moet er uitgeweken worden naar een Megawatt Charging System die maar liefst 1000 kW kan leveren. Meer dan dat zal ook niet nodig zijn. Immers mag een vrachtauto maar 4,5 uur achter elkaar rijden voordat er een pauze van minimaal 45 minuten moet worden gehouden. In 4,5 uur kan een vrachtauto maximaal 400 km ver rijden. Daarna is het zaak dat je in 45 minuten weer voldoende actieradius hebt verkregen. Internationale vrachtauto’s verbruiken ongeveer 150 kWh per 100 km, dus dan heb je elke keer 600 kWh nodig. Deze energie in 45 minuten in een vrachtwagen krijgen wil dus zeggen dat je een oplaadvermogen nodig hebt van 800 kW. Dat is ruim tweemaal zo veel als de tot nu maximale snelheid 350 kW voor personenauto’s.
Toch waterstof
Omwille van de hierboven gegeven uitleg is het logisch dat waterstof als de betere optie wordt gezien, althans voor langeafstandstransport. Hoewel je met waterstof nog meer afhankelijk bent van een goede infrastructuur. Waterstoftankstations zijn niet goedkoop en je komt ze tot nu toe nog maar beperkt of niet overal tegen. Maar mocht deze op je route liggen… Er zijn momenteel al 161 geopende waterstofstations in Europa en er zijn er op dit moment 46 in aanbouw.
foto boven: Vooruitstrevend zijn kan alleen als alle belanghebbenden bereid zijn eraan bij te dragen, zoals hier Mercedes-Benz, Simon Loos en Albert Heijn samen de elektrische distributie omarmen.
