Uit het onderzoek dat telematicabedrijf Geotab liet uitvoeren, bleek dat een groot deel van de chauffeurs erg ongelukkig is. Stress en een slechte mentale gezondheid leiden tot onveiligheid op de weg. Met slimme telematica-oplossingen wil Geotab dit veranderen. T

Geotab had zelf ook niet verwacht dat het zo erg was, vertelt Ralf Urlings, als partner-accountmanager verantwoordelijk voor de Benelux, Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk. “We weten allemaal dat chauffeurs stress ondervinden, maar nauwelijks wat dat met hen doet. Niemand vraagt het hen.” Drieduizend chauffeurs uit Nederland, Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje, Ierland en Groot-Brittannië deden mee.

De resultaten zijn vrij schokkend te noemen: 91 procent van de chauffeurs gaf aan dat de stress die ze ervaren onderweg effect heeft op hun rijgedrag. Onder de Nederlandse chauffeurs was dit zelfs nog 2 procent hoger. Ongeveer de helft van de Europese chauffeurs geeft toe dat ze wel eens regels breken, bijvoorbeeld door te snel te rijden, om op tijd hun werk af te krijgen. Bij Nederlandse chauffeurs lag dit percentage zelfs op 62 procent.

Ruim de helft van de Nederlandse chauffeurs zegt afgelopen jaar te hebben overwogen een andere baan te zoeken. In tijden van enorme chauffeurstekorten zijn dat schokkende cijfers. Ondanks de stress en de mentale problemen stappen chauffeurs doorgaans niet naar hun werkgever: 59 procent van de ondervraagden gaf aan zich hier ongemakkelijk bij te voelen. Ruim een derde van de chauffeurs zegt vanuit hun werkgever op dit gebied niet of nauwelijks ondersteuning te krijgen.

Deze cijfers zijn natuurlijk bijzonder zorgelijk. Niet alleen vanuit het oogpunt van het chauffeurstekort, maar ook vanwege de veiligheid op de weg. De chauffeurs vonden dat de verkeersveiligheid in de afgelopen vijf jaar is afgenomen. Maar liefst 97 procent van de Nederlandse chauffeurs erkent een toename van het risico op een verkeersongeval in vergelijking met vijf jaar geleden. Daarbij is er volgens 61 procent een sterk verband tussen stress, mentale problemen en risicovol rijgedrag.

Dashcam

Het onderzoek sterkt Geotab in de overtuiging dat chauffeurs geholpen moeten worden om de verkeersveiligheid en de mentale gezondheid te waarborgen. Dit kan erg goed met telematica-oplossingen. “Meten is weten”, stelt Urlings. “Vaak zie je stress terug in het rijgedrag van chauffeurs. Ze gaan te hard rijden, abrupt remmen of te dicht op de voorganger rijden. Als je dat kunt vaststellen, kun je vervolgens onderzoeken hoe dit komt.”

De leverancier biedt hiervoor verschillende systemen, waaronder de onlangs geïntroduceerde GO Focus Plus AI dashcam. Deze heeft niet alleen een naar voren op het verkeer gerichte camera, maar ook één op de chauffeur. De beelden hiervan worden met behulp van AI geanalyseerd. Deze informatie wordt gecombineerd met gegevens die via een dongel uit het voertuig worden gehaald, zoals snelheid en positie van het gaspedaal.

Coaching

Zo kan niet alleen vastgesteld worden dat een chauffeur te hard rijdt of te laat remt, maar ook waarom. Was de chauffeur bijvoorbeeld met zijn telefoon bezig of nam hij net een slok drinken? “Met behulp van de gegevens kun je ondersteuning bieden aan de chauffeur. Je kunt hem bijvoorbeeld tips geven om zo zijn rijgedrag veiliger te maken.” Urlings benadrukt dat dit niet bedoeld is om de chauffeur te straffen. Het doel is om hem bewust te maken van zijn rijgedrag.

De nieuwe AI dashcam van Geotab kan direct feedback geven met behulp van een audiocoachingsfunctie. “Als je aan het einde van de rit tegen een chauffeur zegt: dan en dan reed je te dicht op je voorganger, dan heeft hij daar weinig aan. Als hij op het moment zelf een waarschuwing krijgt, weet de chauffeur wat de oorzaak is van zijn rijgedrag. Dat helpt hem om te leren.”

Privacy

De vraag rijst natuurlijk direct hoe blij chauffeurs zullen zijn als er een camera op hen gericht is, die ook nog waarschuwingen geeft. Volgens Urlings staan chauffeurs meer en meer open voor dit soort oplossingen. “Die camera is er voor de chauffeur. Dat moet hij goed begrijpen en dat moet een bedrijf ook duidelijk uitleggen. De werkgevers moeten echt gaan praten met hun chauffeurs over het hoe en waarom. Het is voor zijn eigen veiligheid.”

Het systeem komt in twee varianten: met en zonder camera gericht op de chauffeur. Sowieso is de camera altijd af te dekken met een speciaal kapje. Ook kan het bedrijf zelf bepalen wanneer de camera aan en uit staat. Op deze manier is de privacy van de chauffeur gewaarborgd. Het bedrijf moet hierover eveneens duidelijk zijn naar de chauffeur toe, zodat hij weet dat hij niet gefilmd wordt als hij in zijn bed ligt.

“De acceptatie komt meer en meer”, aldus Urlings. “Vroeger wilden chauffeurs ook niet dat hun vrachtwagens overal gevolgd konden worden. Tegenwoordig is dat heel normaal. Het is ook heel belangrijk dat de nadruk ligt op belonen, niet op bestraffen. Daarom zijn er verschillende opties tot gamification, waarbij het voor de chauffeur een uitdaging wordt zo goed mogelijk te scoren.”

Onlangs heeft het bedrijf ‘Geotab Vitality’ gelanceerd, een eigen oplossing waarmee chauffeurs worden beloond voor veilig rijgedrag. Via het platform Marketplace zijn ook andere applicaties, die door derden gemaakt zijn, beschikbaar. Deze maken de gegevens verder inzichtelijk en er kan een spelelement worden toegevoegd.

Pro-actief waarschuwen

Volgens Urlings zijn de mogelijkheden van AI en telematica eindeloos. “AI kan niet alleen razendsnel video’s analyseren, het is ook zelflerend. Door in de toekomst connected devices van weggebruikers aan elkaar te koppelen, is het mogelijk een chauffeur pro-actief te informeren.” Hij geeft een voorbeeld van een bocht, waar chauffeurs regelmatig de fout ingaan en bijvoorbeeld hard moeten remmen. Het systeem weet dit en zou een chauffeur hiervoor al van tevoren kunnen waarschuwen.
De techniek kan ook helpen om afleiding te verminderen. Zo hoeft een planner niet meer te bellen waar een chauffeur is en hoe laat hij aan denkt te komen, als de telematica hem dat al vertelt. “De camera registreert ook wanneer een chauffeur aan het bellen is en wat dit doet met zijn rijgedrag. Een bedrijf kan vervolgens analyseren waarom de chauffeur aan het bellen is. Was het met de planner? Was dit noodzakelijk? Misschien levert het telefoontje de chauffeur wel veel stress op.”

Een goede rijstijl verhoogt de verkeersveiligheid. Daarnaast bespaart het brandstof en zorgt het voor minder slijtage aan banden en remmen. Dit maakt het dus ook duurzaam. Boven alles maakt telematica het leven van de chauffeur minder stressvol. Hierdoor zit hij beter in zijn vel, met alle voordelen van dien. “We willen voorkomen dat een chauffeur de stress van zijn leven onderweg meeneemt naar huis”, vertelt Urlings. “Het uiteindelijk doel is veiligheid. We moeten zorgen dat de chauffeur weer veilig thuis komt.”