Het tekort aan beroepschauffeurs vormt een groeiend probleem voor de Europese transportsector. In 2023 stonden 233.000 vacatures open, in 2028 wordt een tekort van 745.000 verwacht (bron: IRU). De belangrijkste oorzaken zijn vergrijzing en te weinig jonge instroom.

Dat schrijft ING in zijn update voor de sector transport en logistiek. Daarbij ontkomt ook Nederland er niet aan de tekorten deels op te vullen met arbeidsmigranten. De binnenlandse instroom is namelijk onvoldoende om aan de vraag te voldoen. Het is daarom cruciaal om de transportsector aantrekkelijker te maken voor arbeidsmigranten, bijvoorbeeld met betere contracten en arbeidsvoorwaarden. Het feit dat arbeidsmigranten vaak worden achtergesteld, zoals blijkt uit het OVV-rapport, is strategisch en vanuit goed werkgeverschap onverstandig, aldus ING.

Stadslogistiek

In de logistiek vormt de stedelijke bevoorrading de grootste uitdaging. In stedelijke gebieden komen álle relevante regels samen: zero-emissiezones, venstertijden, geluidsnormen, verkeersveiligheid, lengte maten en retourlogistiek. Bedrijven moeten niet alleen voldoen aan nationale en Europese wetgeving, maar ook aan lokale verordeningen die per stad kunnen verschillen en voortdurend veranderen.

Dit vraagt om een flexibele, innovatieve aanpak en nauwe samenwerking tussen overheid, logistieke partijen en andere stakeholders. Voor beleidsmakers zou het waardevol zijn om een dag mee te rijden op de vrachtwagen: je gaat het namelijk pas zien als je het doorhebt.

Sectorbankier Erik Slaaf van ING: “Zonder goed overleg tussen beleidsmakers en transportbedrijven dreigt de stedelijke bevoorrading vast te lopen. Beperkingen zoals venstertijden en autoluwe binnensteden maken vervoer inefficiënter, terwijl het aantal voertuigen én het tekort aan chauffeurs blijft groeien.”

Faillissementen

De faillissementsgraad in de sector Vervoer en Opslag ligt structureel boven het landelijk gemiddelde en staat vaak samen met sectoren als Horeca, Industrie, Handel en Bouw in de top vijf. Hoewel wordt gedacht dat het aantal faillissementen in de transportsector piekt, is dat niet het geval. Wel is er een stijgende trend in het aantal overnames waarneembaar. Belangrijke oorzaken zijn digitalisering, verduurzaming, personeelstekorten, schaalvergroting, dalende volumes en het ontbreken van opvolging.

CO2-regels

Veel Europese truckfabrikanten lijken hun CO₂-reductiedoelen voor 2027 te halen, waardoor ze hoge boetes vermijden. De EU eist dat de gemiddelde uitstoot van nieuw geregistreerde vrachtwagens 15 procent lager ligt dan die van voertuigen uit 2019-2020. Fabrikanten die dit niet halen, riskeren boetes van honderden miljoenen euro’s. Naast de verbeteringen aan de dieselmotoren speelt het aandeel elektrische trucks een cruciale rol. De toekomstige reductiedoelen voor 2030, 2035 en 2040 zijn nog ambitieuzer, en zonder erkenning van biobrandstoffen als uitstootvrij, vrezen fabrikanten dat deze doelen moeilijk haalbaar zijn.

Het wordt spannend hoe fabrikanten reageren op de hoge CO₂-boetes, voorkomen is essentieel. Sommige truckbouwers werken al samen om sneller laadpleinen te realiseren, want zonder laadinfrastructuur worden elektrische vrachtwagens niet verkocht. Blijven de verkopen van zero-emissie trucks naar 2030 toe achter, dan zullen prijsmaatregelen die deze voertuigen bevoordelen waarschijnlijk steeds vaker op de agenda komen.

Erik Slaaf: “Van alle EU-maatregelen om fossiel en elektrisch vervoer concurrerend te maken, kunnen de CO₂-reductietargets wel eens de meeste impact hebben.”