Een nieuw kabinet moet aangescherpte Europese duurzaamheidsdoelstellingen halen. Nieuwe mogelijkheden ontvouwen zich door gebruik van brandstoffen dan wel elektriciteit. Wat is wijsheid? We vroegen het Robert Goevaers, actief bij de Europese Biogas Association als co-chair.
In het najaar van 2021 werd de eerste Bio-LNG fabriek in ons land geopend. Partijen gaven aan dat dit slechts een begin is en dat er meer op stapel staat. “Bio-LNG kan een voorname rol spelen in een transitie waar tal van belangen afgewogen moeten worden. Ja, we willen allemaal elektrisch en we willen waterstof, maar het is er nog even niet. Voor HVO en (Bio-)LNG ligt dit anders”, aldus Goevaers.
Consultants van McKinsey kwamen kort voor de afgelopen kerstdagen met een rapport over de verduurzaming in de Europese transportsector. Daarbij onderscheidden ze twee ‘obstakels’. Een ontoereikende infrastructuur die grootschalige overstap op elektrische trucks mogelijk maakt en het tekortschieten om die infrastructuur alsmede de duurdere elektrische truck te financieren. Het rapport gaat er nog niet over dat er op het gebied van waterstof veel moet gebeuren vooraleer we de gewenste volumes groene waterstof kunnen produceren. Ditzelfde geldt voor elektriciteit. Het stroomnet in Nederland loopt vast. Om hier verandering in te brengen zijn in sommige gevallen vergunningsprocedures nodig die in de regel tot wel vijf jaar kunnen duren.
Sinds dit jaar werken Europese lidstaten met een richtlijn op het gebied van hernieuwbare energie, de Renewable Energy Directive. Europa wil dat 40 procent van de gebruikte energie hernieuwbaar is in 2030. Daarmee loopt Europa dan in de pas met het eerder door Frans Timmermans aangekondigde Fit for 55 plan, dat ons continent in 2050 koolstofvrij moet maken. In RED 2 staat dat het niet de bedoeling is om te werken met brandstoffen uit voedingsstoffen. Traditionele biodiesel vervalt dus, ook als gevolg van de FQD, Fuel Quality Directive, die eveneens de duurzaamheid van zulke brandstoffen definieert. In RED 3, een aangescherpte richtlijn die nu nog in Brussel ter tafel ligt en daarmee nog niet definitief is, worden de doelstellingen verder aangescherpt. De eisen aan hernieuwbaarheid aan brandstoffen in RED 3 hebben ook betrekking op zee- en waarschijnlijk ook luchtvaart. RED 2 alleen op wegtransport en binnenvaart.
Urgentie, rechten kopen
Omdat alle inspanningen die zo vroeg mogelijk gedaan worden, het gunstigste effect hebben ten aanzien van klimaatverandering, is er een systeem opgetuigd dat we ook kennen van uitstootrechten bij CO2. “Wie dus een blend maakt waarbij het bijgemengde deel hernieuwbaar is, is in de ogen van Brussel op de goede weg. Hier komen we aan het Bio-LNG verhaal. Deze brandstof is nog redelijk beperkt beschikbaar, dus gaan er stemmen op om die brandstof bij te mengen met de conventionele LNG. Dit is mogelijk, omdat de moleculen van fossiel LNG exact hetzelfde zijn als van Bio-LNG, wat een probleemloze blend mogelijk maakt”, legt Goevaers uit.
zullen biobrandstoffen, uiteraard van het
hernieuwbare type, een sleutelrol spelen
in de uitstootreductie van CO2.’
Robert Goevaers,
Europese Biogas Association
HBE-rechten
Brussel maakt onderscheid tussen brandstoffen waarvoor duurzame en minder duurzame grondstoffen, of ‘feedstock’ worden gebruikt. Die vier categorieën zijn voedsel en voedergewassen, geavanceerde hernieuwbare brandstoffen, gebruikt frituurvet en overige. Onder die laatste vallen groene stroom en groene waterstof. Van deze vier steken gewassen die worden geteeld om te verstoken in een dieselmotor slechter af dan andere grondstoffen, die geen belasting vormen voor andere waardeketens. Wie zijn hernieuwbare brandstof maakt van een ‘feedstock’ van hernieuwbare componenten, bouwt Hernieuwbare Energierechten (HBE) op. Dit systeem is goed te vergelijken met genoemde uitstootrechten bij CO2, het ETS systeem. Het is daarmee als het ware een omgekeerde variant van subsidie.
Het systeem van Hernieuwbare Energierechten creëert additionele waarde waarmee een leverancier van brandstoffen met behulp van een meerprijs zich schadeloos mag stellen. HBE worden steeds meer waard wat het steeds aantrekkelijker maakt om over te stappen op hernieuwbare brandstoffen. We hadden het net over genoemde Bio-LNG fabriek in Amsterdam-West. Die is gebouwd door Nordsol, maar Shell distribueert het Bio-LNG. De HBE zijn in dat geval voor Shell. Van het HBE-systeem moet dus een stimulans uitgaan die de vergroening volgens Fit for 55 stimuleert. Volgens Goevaers is er duidelijk sprake van een toenemende waarde van HBE. Dus er ontstaat een druk in de markt om te verduurzamen. Deze waardestijging heeft dus niets te maken met de actuele prijs van bio-LNG, die nu rond de € 1,90 per kilo ligt.
Hoe effectief elektrische trucks, al dan niet voorzien van een batterijpakket of van een brandstofcel, ook zijn, de uiteindelijke, grootschalige implementatie daarvan is nog wel even weg. “Groene waterstof is er nog nauwelijks en er zijn weinig tankstations. De eerste trucks worden pas in 2024 verwacht. Batterij-elektrische trucks zijn er enkele, die, dat zag je ook bij LNG, nog nadere ontwikkeling vergen. En dan is er nog de grid, het stroomnet, dat in ons land op veel plaatsen overbelast is. Getuige de doorlooptijd van vergunningen om daar verandering in te brengen, bestaat het gevaar dat ons land hier een achterstand oploopt”, aldus Goevaers.
Nu omschakelen
Het laat zien, dat Goevaers daarom pleit voor de route van Bio-LNG. “De komende tien jaar zullen biobrandstoffen, uiteraard van het hernieuwbare type, een sleutelrol spelen in de uitstootreductie van CO2. Trucks die nu al op LNG rijden, kunnen zonder problemen op Bio-LNG overschakelen. Hiermee zit je de komende jaren op koers met reductiedoelen ten aanzien van CO2, hetzelfde geldt voor ondernemers die hun vrachtwagens op HVO laten rijden.”
Goevaers erkent dat uiteindelijk het wegvervoer voor een vorm van elektrische tractie zal kiezen, Is het niet batterij-elektrisch, dan wel met behulp van waterstof. “Daarom kijken we wat LNG betreft ook naar de scheepvaart. Een op de drie schepen die nu worden gebouwd, heeft een LNG-motor. Het is volkomen duidelijk dat de toekomst van LNG in de scheepvaart ligt. Maar de eerstkomende tien jaar bewijst Bio-LNG de wegvervoersector uitstekende diensten. Het is daarom goed dat er op dit moment nog capaciteit wordt bijgebouwd om meer Bio-LNG te produceren. De behoefte daaraan is de komende decennia gegarandeerd, los van wat er in het Europese wegvervoer gebeurt.”
Foto boven: De Bio-LNG fabriek in Amsterdam-West is gebouwd door Nordsol, maar Shell distribueert het Bio-LNG. De hernieuwbare energierechten (HBE) zijn in dit geval dus voor Shell.
